'In Uw licht zien wij het licht'

Psalm 36:10

Ja, homoseksualiteit is een belijdeniskwestie

door | 1 augustus 2022 | Artikelen

Inzake homoseksualiteit wordt de kerk – inderdaad – gedrongen tot belijdend spreken, vinden predikanten Maarten Klaassen en Rinie van Reenen, betrokken bij Bijbels Beraad M/V.

Heel wat mensen hebben de indringende vraag: mag ik mijn homoseksuele gevoelens ruimte geven of niet? Heel wat kerken staan voor iets vergelijkbaars: staat of valt de kerk met haar visie daarop, of niet? Theoloog Dolf te Velde meent van niet (ND, 14 juli). De Noord-Amerikaanse Christian Reformed Church (CRC) aan de ene kant en de protestantse emeritus predikant Sieb Lanser (ND, 19 juli) aan de andere kant menen juist van wel. Terwijl de CRC stelde dat acceptatie van homoseksuele relaties tegen de belijdenis van de kerk in gaat, zegt Lanser juist dat de kerk belijdend moet opkomen voor acceptatie. Die stellingname prikkelde ons tot reactie.

Eerst iets over het betoog van Lanser. Voor nu beperken we ons tot drie punten. (1) Hij gebruikt de term ‘in status confessionis’ (een term ontleend aan Dietrich Bonhoeffer) om aan te geven dat de kerk haar roeping verzaakt als zij zich niet belijdend zou uitspreken over het thema homoseksualiteit. En dan wel zo, dat zij homoseksuele relaties volledig aanvaardt. Echter (2) het is niet zo dat de kerk dit altijd gedaan heeft, integendeel. Het aloude belijden van de kerk kan dus niet worden aangetast door het verwerpen van homoseksuele relaties. (3) Zijn toepassing van Galaten 3 vers 28 (een vaak misbruikte tekst) is theologisch abominabel. Als Paulus zegt dat allen zonder onderscheid tot het lichaam van Christus behoren, bedoelt hij daarmee natuurlijk niet te zeggen: ‘ongeacht hun manier van leven’. Hij maakt juist regelmatig (zoals in 1 Korintiërs 6 vers 10) duidelijk dat je met sommige leefstijlen onmogelijk het Koninkrijk van God kunt binnengaan.

Waar wij Lanser wél gelijk in geven, is het grote gewicht dat hij hecht aan de visie op homoseksualiteit. Het betoog van Te Velde dat we deze thematiek niet op de spits moeten drijven is sympathiek maar naïef. Het is goed zo lang mogelijk elkaar vast te houden. Het is ook nodig dat we een theologische strijd niet zodanig voeren dat mensen in pastorale nood het onderspit delven. Echter, beide overwegingen mogen geen reden zijn het punt van homoseksualiteit theologisch en kerkelijk te bagatelliseren. De kerk moet de waarheid spreken, alleen dán kan ze in nood echt de weg wijzen. Terecht heeft de CRC gezegd dat het accepteren van homoseksuele relaties tegen het belijden van de kerk in gaat. Om diezelfde reden heeft een van ons (Klaassen) een gravamen (bezwaar) ingediend met verzoek tot een bijbelse revisie van ordinantie 5.4 van de Protestantse Kerk in Nederland. Hierbij knoopte hij aan bij het oordeel van wijlen hoogleraar ethiek Gerrit de Kruijf dat de visie op homoseksualiteit het belijden van de kerk raakt.

dringende vraag

Komt nu de kerk zelfs ‘in status confessionis’ zodat ze moet zeggen: ‘Hier sta ik, ik kan niet anders’? Een vraag die naar onze overtuiging dringender wordt. Toen de protestantse classis Delta het genoemde gravamen afwees, was de redenering dat dit niet het belijden van de kerk raakt. Alsof je ethiek los kunt maken van het belijden en alsof het hier om een marginale ethische kwestie gaat.

Wij menen niet alleen dat dit punt een confessionele status heeft, maar zelfs dat de veranderde visie de kerk tot belijden dringt. Ze hangt namelijk samen met veel meer. Zoals met de visie op man en vrouw en de betekenis van het huwelijk in het licht van het evangelie. En dieper, met het gezag van de Bijbel en de vraag wie de werkelijkheid bepaalt: de mens of de Here God? Is wat ons goed lijkt de waarheid of is Gods Woord de waarheid?

Het spant hier niet ‘slechts’ om het zevende gebod maar om het eerste artikel van het Apostolicum: ‘Ik geloof in God, de Vader, de almachtige Schepper’. Nu dit én in de cultuur én in de kerk ondermijnd wordt, is ze gedrongen tot belijdend spreken: omdat dit iets is waarover we niet mogen verschillen, omdat dit essentieel is voor wie we zijn als kerk. Vanwege de eer van God. En vanwege het welzijn van de mens dat daarmee onlosmakelijk samenhangt.

Maarten Klaassen en Rinie van Reenen, ‘Ja homoseksualiteit is een belijdeniskwestie’, in: Nederlands Dagblad, 1 augustus 2022.

Trefwoorden voor dit artikel: homoseksualiteit